4 BİN YILLIK ZEYTİNE KADIN ELİ DEĞDİ
KİLİS (İHA)
Türkiye-Suriye sınırında Güneydoğu Anadolu'nun en büyük höyükleri arasında olan Oylum Höyük'teki yürütülen kazı çalışmalarında, 4 bin yıl öncesine ait zeytin çekirdeklerine ulaşılmasının ardından Kilisli kadınlar da, İpekyolu Kalkınma Ajansı'nın (İKA) desteğiyle Tarımsal Kalkınma Kooperatifi çatısı altında güçlerini birleştirdi. Kadınlar geleneksel yollarla zeytinyağı, sofralık zeytin ve zeytinyağlı sabun üretimine başlayarak dünyanın farklı noktalarına ihracata başladı.
Türkiye-Suriye sınırında Güneydoğu Anadolu'nun en büyük höyükleri arasında olan Oylum Höyük'teki yürütülen kazı çalışmalarında, 4 bin yıl öncesine ait zeytin çekirdeklerine ulaşıldı. Kilisli kadınlar ise erkeklerin “yapamazsın, edemezsin” sözlerine kulak asmayıp İpekyolu Kalkınma Ajansı'nın (İKA) desteğiyle Tarımsal Kalkınma Kooperatifi çatısı altında güçlerini birleştirdi. Suriye sınırının sıfır noktasında bulunan zeytin ağaçlarından geleneksel yöntemlerle hasat ve sıkma işlemi yapılan zeytinlerden Türkiye'nin en iyi zeytinyağlarını, sofralık zeytinlerini üretmeye başladı. Suriyeli ve Kilisli kadınların oluşturduğu kooperatifte yapılan zeytinyağı sabunları da dünyanın farklı noktalarına ihraç edildi. Oylum Höyük Kazı Başkanı Prof. Dr. Atilla Engin, "Oylum Höyük'ün Tunç Çağı'nda önemli bir yerleşme merkezi kazılar sırasında kaplar içinde yanmış zeytin çekirdekleri bulduk. Doğu Akdeniz coğrafyası ve bu coğrafyadan zeytinin dünyaya yayıldığını biliyoruz. Bu bölge zeytinin ana vatanı olduğu için insanlar tarafından çok erken dönemlerde zeytin ve zeytinyağı kullanılmış. Tunç çağlarının petrolü zeytin ve zeytinyağıdır ”dedi.
Kilisli ve Suriyeli kadınlar el ele
İpekyolu Kalkınma Ajansı'nın (İKA) desteğiyle, Kilis'te Kocabeyli, Karaçavuş, Süngütepe ve Saatli köylerinde yaşayan kadınlar, Tarımsal Kalkınma Kooperatifi çatısı altında güçlerini birleştirdi. 3,5 milyon liralık destekle kooperatif kuran girişimci kadınlar, zeytinyağı, salamuralık zeytin ve sabun üretimine başladı. Savaştan kaçarak Kilis'te yaşayan Suriyeli kadınlar da kooperatife üye oldu. Tarımsal kalkınmada rol model olan kadınlar, aldıkları eğitimlerle üretimi artırarak sektörde büyümeye başladı.
Erkekler, yapamazsınız, başaramazsınız dediler ama başardılar
Kooperatifin kurulması hakkında açıklamalarda bulunan Kooperatif Başkanı Hamide Polat, erkeklerin yapamazsınız, başaramazsınız sözlerine kulak asmayarak kooperatifi kurma başarısı sergilediklerini söyleyerek, "4 köyün kadınları olarak kooperatif çatısı altında birleştik ve 49 üyemiz var. Köyün erkekleri, 'Yapamazsınız, başaramazsınız' dediler. Buna rağmen biz kooperatifi kurduk. Kooperatif bizim hayatımızda çok şeyi değiştirdi. Kadının kendisine güvenini ve neler yapabildiğini, nasıl ayakları üstünde durabildiğini gösterdi. Erkeklerin bize bakış açısı değişti. Suriye'deki savaştan kaçan kadınları kooperatifimize üye yaptık. Kadınlar hiçbir şekilde geri adım atmasınlar, kendilerini hiçbir baskı altında hissetmesinler, birlik olsunlar. Birlikten güç doğar. Bir araya gelerek boş zaman geçireceklerine güzel şeyler üretmeye çalışsınlar" ifadelerini kullandı.
Humuslu Zeyra da zeytin hasadında
Zeytin hasadında Kilisli ve Suriyeli mülteciler de el ele çalışıyor. 8 yıl önce Humus’tan kaçıp Türkiye’ye yerleşen Yusuf İbrahim ve Zehra Nehlevi çifti el ele zeytin hasadı yapıyor. 7 aylık hamile olmasına rağmen tarlada çalışmaya devam eden Zehra Nehlevi, “Humus’tan 8 yıl önce kaçıp Türkiye’ye yerleştik. Yaşadığımız evi Suriye ordusuna ait savaş uçakları vurdu. İki abim hayatını kaybetti. Biz de hayatta kalabilmek için kaçtık. Burada kadın kooperatifinin verdiği işlerde çalışıyoruz. Zeytin Hasadı, üzüm hasadı gibi mevsimlik işlerde çalışıp para kazanmaya çalıyoruz” şeklinde konuştu.
Erken hasat
Türkiye'de önemli bir zeytincilik merkezi olan Kilis'te bazı üreticiler soğuk sıkım yapmak için hasada erken başladı. Kilis Valiliği öncülüğünde zeytinyağının daha kaliteli üretilmesi için başlatılan çalışmalar nedeniyle zeytin üreticileri, zeytinlerini artık erken topluyor. Kararmadan toplanan zeytinlerden fabrikalarda düşük ısıyla yağ üretiliyor. Normalde Kasım ayı içerisinde başlanan hasat, artık Ekim ayı başlarında yapılıyor. Kooperatif çatısı altında birleşen kadınlarda hep birlikte erken hasat için zeytin tarlalarının yolunu tutuyor. Elle toplanan zeytinler tarlada eleklerden geçiriliyor. Geleneksel yöntemlerle erken hasat edilen zeytinler soğuk sıkım yöntemiyle işlenerek Türkiye'nin en kaliteli zeytinyağlarından biri elde ediliyor. Zeytinin anavatanı olan Doğu Akdeniz'de yer alan Kilis, toplam 266 bin dekarlık alanda zeytin üretimi yapılıyor. 3 milyon 500 binin üzerinde, meyve veren zeytin ağacı bulunan ilde, yıllık üretim miktarı 9 bin 146 ton olarak gerçekleştiriliyor.
Kilis zeytinyağı şifa verecek
İpekyolu Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Burhan Akyılmaz, Kilis'te zeytincilik özelinde 12 ayrı projeyi desteklediklerini ve yaklaşık 7 milyon TL'lik yatırım hacmi oluşturduklarını söyledi. Akyılmaz, "Zeytinciliğin geliştirilmesi için çok büyük yatırımlar yaptık. Burada Organik Zeytinyağı Üreticileri Birliğinin kurulumunda yer aldık. Akabinde zeytinyağı üretim tesisimizi kurduk ve ilave bir yatırımla da salamuralık zeytin üretim tesisini kurduk. Kilis'te faaliyet gösteren diğer kobilerimize zeytin özelinde destekler verdik. Kilis zeytinyağı, zeytini tüm dünyada ve Türkiye'de bilinir hale geldi. Kilisli üreticilerimiz iç piyasaya verdikleri ürünlerini, şimdi dış piyasaya Amerika, Kanada, Almanya, Katar, Umman, ve Japonya gibi farklı hedef pazarlara ihraç etmeye başladı. Bundan sonraki süreçte özellikle Kilis zeytinyağının erken hasat, soğuk sıkım üretimini teşvik edip ilaç ve sağlık ürünü gibi eczanelerde insanlara şifa veren bir ürün haline getirmek istiyoruz" diye konuştu.