ENVER PAŞA,ALMANYA VE GALİÇYA
Yakın tarihimizi tetkik ettiğimizde, bundan 105 yıl önce, İttihat ve Terakki iktidarı tarafından, ilki Haziran 1916 ve ağırlıklı olarak 1916’nın Eylül ayı olmak üzere yaklaşık 100 bin Mehmetçik sınır ötesi olan Galiçya, Makedonya ve Romanya’ya gönderilip Almanya ve Avusturya lehine savaşa sokulmuş olduğunu görürüz.
1914 tarihinde girdiğimiz savaşta müttefikimiz olan Almanya hakkında, savaşa girildikten birkaç ay sonraki durum tespitini içeren bir rapordan bir iki cümle alıntılayalım.
İttihat ve Terakki iktidarının istihbarat ve gizli vurucu gücü olan Teşkilat-ı Mahsusa’nın Doğu Cepheleri Kumandanı Dr. Bahaettin Şakir ve arkadaşlarının hazırladığı bir rapordan söz ediyoruz. Bu raporun 1915’in Mart ayında hazırlanıp, İttihat ve Terakki üst yönetimine sunulmuş olduğu anlaşılıyor. Yine bu raporu hazırlayanların ve kitabında anlatan kişilerin görüşlerine göre, Enver Paşa hariç, diğer üst yöneticilerin de düşüncesine göre Almanya ile ittifak Osmanlı’ya faydadan ziyade zarar getirmektedir. İşte o satırlar:
“Ordumuzdaki Almanlar Osmanlı’nın kendileri ile beraber harbe girmesini bir sipariş harbi olarak görüyorlar. Maksatları Türkler kan döksünler ve fakat kendi kanları hiç dökülmesin, kendileri hiç kan dökmesin. Ordudaki Alman subaylarının hiçbirisi ehliyet ve fedakârlık göstermiyorlar. Onlar yalnız ordumuza tahakküm etmek istiyorlar. Kötü siyasi çıkarlarının takibinden geri durmuyorlar. Zor vaziyetlerde kaldıkça bahaneler uydurarak geri çekiliyorlar. Bunun için gerekirse yalan söylemekten de çekinmiyorlar.”
Rapor, somut örnekleri ile devam ediyor.
Enver Paşa ise bu tür bilgiler kendisine ulaştığı, belki de kendisi de bildiği halde, Almanlara güvenmeyi tercih etmektedir. İttihat ve Terakki liderlerinden Talat Paşa’nın yaverliğini yapmış bulunan Arif Cemil, onun neden böyle davrandığını da “Teşkilat-ı Mahsusa” isimli kitabında özet olarak şöyle anlatıyor:
“Enver Paşa, Rusya’nın bu savaştan mağlup çıkacağına inanıyor. Bu gerçekleşirse Rusya’nın boyunduruğu altında bulunan Türk kavimleri üzerindeki baskı kalkacak, Yenisey Nehri’nden başlayarak Volga havzasına kadar var olan bütün Türk kavimleri Osmanlı Devleti içinde yer alacaklar. Bunun için Almanlarla müttefik olmamız gerekiyor.”
Bu düşünce, Almanları kullanarak Turan devleti hayallerini gerçekleştirmek isterken, maalesef Almanların Enver Paşa’yı kendi siyasi emelleri için kullanmakta olduğunu gösteriyor.
Çarlık Rusya’sının yıkılmasına aylar kala, Almanların, Ruslara karşı savaşmak için Galiçya’ya asker gönderme talepleri Enver Paşa tarafından kabul görmüş ve muhtelif cephelerde savaşmak üzere 1916 tarihinde yaklaşık 100 bin Mehmetçik sınırlarımızın dışına gönderilmiştir. Hem de dişine tırnağına bakıp hayvan seçercesine, boyuna bosuna ve sağlığına bakıp asker seçmek gibi aşağılayıcı işlemlerden sonra.
100 bin Mehmetçik Enver Paşa’nın hayalleri için yurt dışında iken, Osmanlı doğu, güneydoğu ve güney cephelerinde bir tek asker ve bir tek tüfeğe bile muhtaç durumda idi. Paşanın ısrarlı, hatta yalvarma modunda askerlerimizin iadesi konusundaki talepleri “müttefik Almanya” tarafından keyfi sayılacak sebeplerle reddedildiğinden, aylar süren muharebeler neticesinde cephelerimiz çökecek, mağlubiyet tadılacaktı. 100 bin askerimiz ise, yaklaşık üçte bir oranında zayiat verdikten sonra iade edilecektir. Ama artık çok geçtir. Kafkasya’da girişilen “Kafkas İslam Ordusu” eli ile bir kurtuluş mücadelesi zaferle sonuçlansa bile, Almanya’nın da sebep olduğu bir dizi ibretlik olaydan sonra akim kalacaktı.
Büyük bir uğraş vererek, Galiçya’daki şehitlerimizin izini sürmekte olan gazeteci ve yazar Hamit Puhaloğlu’nun kulaklarını çınlatıyoruz.
Enver Paşa’nın ise, Osmanlı’nın mağlubiyeti tescillenince, yurt dışına çıkarak, çeşitli yollardan Türk kavimlerinin bulunduğu bölgeye giderek çarpışmalara girmesi ve hayatını kaybetmesi, son nefesinde bile hülyasının devam ettiğini göstermektedir.
Netice malum.
Hep dediğimiz gibi, tarih ders alınacaksa faydalıdır.
Günümüze ışık tutacaksa gereklidir.
Malum, o günlerin süper devleti, Osmanlı’yı ve Enver Paşa’yı kendi siyasi emelleri için kullanan Almanya idi.
Bu günün süperi ise Amerika Birleşik Devletleri’dir. Hem de stratejik ve model müttefikimiz.
TARİHE BAK
Tarihe ibretle bakmaz mısın hâlâ,
Osmanlı ve Almanya sana öğütmüş!
İhtiraslılar olmuş hep başa bela,
Bak koca devleti nasıl da öğütmüş!
Ekrem ŞAMA
