KAMULAŞTIRMA NEDİR?
Kamulaştırma ; kamu hizmeti amacıyla kullanılmak üzere devlet veya devlet dışı kamu tüzel kişilerinin tarafınıza ait bir taşınmazı bedelini ödemek suretiyle satın alması işlemidir. Kamulaştırma Kanununda da belirtildiği üzere bu süreçte ; kamulaştırmayı yapacak idare, öncelikle taşınmazın tahmini değerini tespit ettirmek amacıyla kıymet takdir komisyonu denilen kişileri görevlendirmektedir. Sonrasında taşınmaz sahipleri, idare tarafından kamulaştırılmak istenen taşınmazın pazarlıkla satın alınması ya da idareye ait bir taşınmazla değiştirilmek istenmesi durumu hakkında haberdar edilir. Taşınmaz sahibi kabul ederse şayet; kamulaştırma bedeli yerine idareye ait bir taşınmaz ile kamulaştırılmak istenen taşınmazın takas edilmesine de karar verilebilmektedir. Yani; idare ile taşınmaz mülkiyetine sahip olan kişi arasında taşınmazın devir bedelinde anlaşılması ya da kamulaştırılmak istenen taşınmazın idare adına kayıtlı başka bir taşınmazla takas edilmesi konusunda uzlaşma sağlanırsa mahkeme süreci olmadan kamulaştırma işlemi sonlandırılmış olmaktadır.
Kamulaştırma sürecinde kamulaştırmayı yapacak kurum, taşınmaz sahibi ile anlaşamaz ise kamulaştırma davası yoluna gitmektedir. Bu durumda idare, taşınmazın bulunduğu yerde bulunan Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açarak söz konusu taşınmaz malın kamulaştırma bedelinin tespit edilmesini ve kendi adına tesciline karar verilmesini mahkemeden talep etmektedir. Söz konusu bu davada kamulaştırma işlemini gerçekleştiren idare davacı tarafta yer alırken; taşınmazı kamulaştırılan mülkiyet sahibi ise davalı tarafta yer almaktadır. Mahkeme, dava açıldıktan sonra duruşma gününü, dava dilekçesini ve idare tarafından verilen belgelerin birer örneği taşınmaz malın sahibine tebligat yolu göndermektedir. Mahkeme tarafından mülkiyet sahibine çıkarılacak bu tebligatta; kamulaştırılacak taşınmaz malın tapuda kayıtlı bulunduğu yer, mevkii, pafta, ada, parsel numarası, vasfı, yüzölçümü, taşınmaz üzerinde mülkiyet hakkına sahip olan kişi veya kişilerin ad ve soyadları, kamulaştırmayı yapan idarenin adı ve mahkemece tespit edilen kamulaştırma bedelinin hak sahibi adına hangi bankaya yatırılacağı hususları da belirtilmektedir. Dava sürecinde tarafların kamulaştırılmak istenen taşınmazın bedeli konusunda yine anlaşamamaları halinde, bedel bilirkişi raporu doğrultusunda hakim tarafından tespit edilmektedir. Yargılama sürecinde idare tarafından, mahkemeye kıymet takdir komisyonu tarafından belirlenen taşınmazın bedelini gösterir rapor sunulmuş olsa dahi; hakim taşınmazın değer tespitiyle ilgili yeni bir bilirkişi raporu aldırarak kamulaştırma bedelinin yeniden tespit edilmesini isteyebilmektedir. Söz konusu bilirkişi raporunda; taşınmaz mal veya kaynağın cinsi , yüz ölçümü , kıymetini etkileyebilecek bütün nitelik ve unsurları ve her unsurun ayrı ayrı değerini, varsa vergi beyanını, kamulaştırma tarihindeki resmi makamlarca yapılmış kıymet takdirlerini , arazi ya da taşınmazın olduğu gibi kullanılması durumunda getireceği net gelirini esas alınarak taşınmazın değeri saptanmaktadır. Bu dava ile taşınmaz sahibine ödenecek kamulaştırma bedeli belirlenmekte olup; dava sonunda taşınmaz malın, davacı idare adına tesciline ve kamulaştırma bedelinin taşınmaz sahibine ödenmesine karar verilmektedir.
Avukat Gülsen Tutoğlu
avukatgulsentutoglu@gmail.com
