TEMİNAT SENEDİ NASIL DÜZENLENİR?
Taşınır veya taşınmaz bir eşya üzerinde bir hakkın ya da bir alacağın güvence altına alınmasına teminat denmekte olup; tarafların sözleşme ile kararlaştırdıkları koşullara tam anlamıyla uymalarını sağlamak, aralarında ticari güvence yaratmak amacıyla bir borcun teminatı olarak verilmiş bir senet ise teminat senedi olarak adlandırılmaktadır. Bu teminat senetleri; iş sözleşmeleri, alım ve satım sözleşmelerinde , kiralama ya da devir işlemleri gibi durumlarda yapılabilmektedir. Misalen; alacaklı ile borçlu aralarında kararlaştırdıkları tarihte araç alımı ile ilgili sözlü bir anlaşma yapmış olmaları halinde, araç bedeli olan 200.000 TL’nin 15.04.2022 tarihinde ödenmesi ve bu tarihe kadar aracın trafikle ilgili resmî işlemlerinin tamamlanıp satışa hazır hâle getirilmesi hususunda anlaşarak aralarında bir teminat senedi düzenleyebilmektedirler. Bu hususta belirtmek gerekir ki; senedin üzerine yazılan ‘’teminattır’’ ibaresi bir senedin teminat senedi olabilmesi için tek başına değildir. Yani; söz konusu senedin, neyin teminatı olduğunun ön yüzünde, arka yüzünde belirtilmesi ya da ayrı bir sözleşme ile ortaya konması gerekmektedir. Diğer bir değişle; senedin teminat amaçlı verildiğinin kabul edilebilmesi için, neyin teminatı olarak verildiğinin senedin ön yüzündeki veya arkasındaki yazılar ile ya da ayrı bir belge ile teminat senedi olduğunun ispatlanması gerekmektedir.
İcra takibinin amacı borçlunun, borçtan haberdar edilip ödeme yapmasının sağlanmasıdır. Alacaklı ve borçlu olmak üzere iki tarafı bulunan icra takibinde; alacaklı taraf, kendisine ödenmeyen borcun tahsil edilmesi için icra dairesi’ne başvurmaktadır. Söz konusu bu süreç alacaklı tarafın, takibin başlatılacağı yetkili icra dairesi’ne vereceği takip talebi ile başlamaktadır. Ayrıca alacaklının , kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapabilmesi için söz konusu alacağının bono , poliçe ya da çek olması gerekmektedir. Sonrasında icra dairesi tarafından hazırlanan ödeme emri borçlu olan kişiye tebliğ edilmektedir. Bu tebliğden itibaren borçlunun, hakkında başlatılmış olan bu icra takibine yasal süresi içinde itiraz etme hakkı yine bulunmaktadır. Borçlu kişinin hakkında başlatılan bu takibe itiraz etmemesi durumunda ise ; takip kesinleşecek olup haciz aşaması denilen süreç başlamaktadır.
Teminat senetleri, şarta bağlı olması yönüyle kambiyo senedinden ayrılmaktadır. Bu nedenle, senedin tahsili açısından karşı taraf aleyhine bir alacak davası açılarak; borcun tespiti ile birlikte, karar sonrası alacağın tahsili yine talep edilebileceği gibi karşı taraf aleyhine genel haciz yolu ile icra takibi başlatılarak da tahsil edilebilmesi mümkündür. Tüm bunlardan ötürü ; söz konusu teminat senedi alacaklı ve borçlu açısından farklı sonuçlara sebebiyet verdiği için elinizdeki senedin teminat senedi olduğunun açıkça belli olması ilerleyen süreçte hak kaybı yaşamamanız hususunda önem arz etmektedir.
Gülsen Tutoğlu
