TAPU NEDİR VE TAPU ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Gülsen Tutoğlu

3 yıl önce

  Tapu senedi; taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkına kimin sahip olduğunu  gösteren, tapu sicil müdürlüğünce verilmiş, aksi kanıtlanıncaya kadar geçerli olan belgedir. Tapu Sicil Müdürlüğü tarafından düzenlenen bu belge, sadece taşınmazın sahibine verilmekte olup ; taşınmaz üzerinde mülkiyet hakkı dışında başka bir hakkı olan kişilere verilmemektedir. Tapu türleri arasında arsa tapusu, kat irtifakı tapusu ve kat mülkiyeti tapusu, hisseli tapu  şeklinde bir ayrıma gidildiğinde  siz,  kat irtifakı tapusu aldığınız zaman bir arsa üzerine inşa edilecek taşınmazdan payınıza düşen metrekaredeki arsanın tapusunu almış olmaktasınızdır. Diğer bir değişle; Kat irtifakı, arsa üzerinde başlanacak inşaata yönelik mülkiyet hakkı olarakta tanımlanabilmektedir. Söz konusu bu  kat irtifakı, henüz tamamlanmamış bir inşaatta hak sahiplerinin paylarını belirtmek ve göstermek amacı ile hazırlanmaktadır. Kat mülkiyeti ise ; inşaatı bitmiş taşınmazın her bir bölümünde sizin  taşınmaz üzerinde  bağımsız mülkiyet hakkına sahip olmanız anlamına gelmektedir. Ayrıca; sizin , kat mülkiyeti tapusu alabilmeniz için taşınmazınıza ait  iskân belgesine de  sahip olmanız  gerekmektedir. Söz konusu bu iskan belgesi , yapılan binanın  kanun ve yönetmeliklerde belirlenen standartlara uygun olarak yapıldığını teyit eden yapı kullanım izni belgesi demektir. Kat İrtifakı ile Kat Mülkiyeti arasındaki fark; bir yapıya ait inşaata başlanması ve tamamlanıp kullanıma uygun hale gelmesi ve bağımsız birimlerin şahıslar tarafından sahip olunması aşamalarında sahip olunan tapu cinsinde ortaya çıkmaktadır. Şöyle ki; binaların inşa edilmesinden tamamlanıncaya kadarki süreçte sahip oldukları tapu arsa tapusu veya kat irtifaklı tapu olurken, yapı tamamlanıp iskanı alındıktan sonraki durumu kat mülkiyetli tapudur. İnşaat bitmiş, oturum başlamış ve tapu kat irtifakından kat mülkiyetine çevrilmemişse o binanın iskanı henüz alınmamış demektir. Hisseli tapu ise ;  taşınmaz mal üzerinde hak sahibi olan kişilerin isimlerinin ve hisse oranlarının yer aldığı tapuya verilen isimdir. Hisseli tapu üzerinde taşınmaz üzerindeki ortakların sayısı ve hisse oranları gözükürken, söz konusu taşınmaz üzerindeki hangi kısmın kime ait olduğu ne yazık ki tapu senedinde belli olmamaktadır. Bu durumdan ötürü hisseli tapu sahipleri arasında zaman zaman anlaşmazlıklar yaşanabilmektedir. Hissedarlar , bu durumda taşınmazı aralarında ne şekilde paylaştıklarını ve taşınmaz üzerindeki hangi bölümün kime isabet ettiğini rızai taksim sözleşmesi denilen sözleşmeyle netleştirebilirler. Yani ; ‘’Rızai taksim sözleşmesi’’ ile pay sahipleri kendi aralarında söz konusu malın hangi alanlarını kimin kullanabileceğini yazılı olarak belirtirler. Hisseli tapulara rızai taksim sözleşmesi uygulanması için; taşınmazın tapu sicilinin olması, hissedarların tümünün işlem anından hazır bulunması ve her hissedara taşınmazın bir bölümünün isabet etmesi gerekmektedir. Ayrıca hisseli tapular, paylı mülkiyet ve elbirliği mülkiyet olaraktan iki türde de olabilir. Paylı mülkiyette, elinize almış olduğunuz taşınmaza ait tapu kaydında 1/5 , 1/9 gibi kesirli ifadelerin yazması her bir mülk sahibinin taşınmaz üzerinde ne kadar payı olduğunu size ifade etmektedir. Aslında paylı mülkiyette, pay sahipleri arasında mülkiyet hakkı tektir sadece mirasçıların pay oranları bellidir. Elbirliği mülkiyetinde ise elinize almış olduğunuz taşınmaza ait tapu kaydında kesirli ifadeler yazmadığından ötürü ortakların belirlenmiş payları yoktur; hepsi birlikte gayrimenkulün tamamına sahiptir. Bu nedenle elbirliği mülkiyetinde bulunan bir taşınmazın tapu kaydında pay oranları belirtilmez. Ortaklar, taşınmaz üzerinde belli bir paya sahip olmadıkları için taşınmaz üzerindeki ortaklık payını devredemezler. Elinize almış olduğunuz bir tapu senedinin üzerinde yer alan Üst bölüm, Orta bölüm ve Alt bölümde yazan yerleri okuduğunuzda herhangi bir  taşınmaz ile ilgili  bilgi sahibi olmanız mümkündür. Şöyle ki; tüm tapu senetlerin üst bölümünde taşınmazın bulunduğu yeri gösteren ili, ilçesi, mahallesi le Pafta-Ada-Parsel bilgileri ve yüzölçümü hanesi bulunur. Bu bölümde dikkat edilmesi gereken yer taşınmazın niteliğinin belirtildiği bölümdür. Tapu senedinin orta bölümünde yer alan bağımsız bölüm yazan  yerde  edinme sebebi ve sahibi kısmı  yer almaktadır. Bu kısımda taşınmaz hisseli değil ise tapu sahibinin adının yanında ‘’tam” ibaresi bulunur. Bağımsız bölüm yazan  yerde  taşınmaz üzerinde  Kat irtifakı veya Kat mülkiyetini kurulmuşsa şayet bu durum tapu senedinde yer alan kat mülkiyeti , kat irtifakı ve devre mülk olarak belirtilen üç  kısımdan herhangi birine işaret konularak  belirlenmektedir. Aynı şekilde tapu senedinin orta bölümünde taşınmazla ilgili olarak “Satış Bedeli, Niteliği, Arsa Payı, Blok-Kat ve Bağımsız bölüm numarası” gibi  kısımlarda da taşınmaza ait bilgiler   yer almaktadır. Tapu belgesi alt bölümünde ise  ‘’geldisi, yevmiye numarası, cilt numarası ve sıra numaraları ile  tarihi ve gittisi ‘’kısımları bulunur. Tapu senedinin alt bölümünde yer alan  bu kısımlar Tapu Müdürlüğündeki tapu bilgilerinin tutulduğu kütük kayıtları ile ilgili olup ;        bu numaralara göre kütükler kaydedilir ve gerektiğinde arşivden bulunup işlem yapılabilmektedir. Avukat Gülsen Tutoğlu                                                                                                                          avukatgulsentutoglu@gmail.com
YAZARIN DİĞER YAZILARI