ADLİ PARA CEZASI NEREYE ÖDENİR?
Kanunlarda yer alan suçların işlenmesi halinde bu suçları işleyen kişileri cezalandırmak amacıyla hapis ve adli para cezası olmak üzere iki farklı yaptırım türü uygulanmaktadır. Hapis cezası, suç işleyen kişi hakkında mahkeme tarafından hükmedilen özgürlüğünü kısıtlayıcı ceza demek olup; ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, müebbet hapis cezası ve süreli hapis cezası olmak üzere üç şekilde uygulanmaktadır. Adli para cezası ise; kişinin işlediği suçun yaptırımı olarak mahkeme tarafından ödemesi kararlaştırılan parayı Devlet Hazinesi’ne ödemesidir. Adli para cezasını idari para cezasından ayıran hususla ilgili olarak ; idari para cezaları belediyeler, kaymakamlıklar, valilikler, emniyet müdürlüğü gibi idari kurumlar tarafından kişinin ödemesi için kesilen para cezası olurken ; adli para cezalarının ödenmesine yalnızca mahkemeler tarafından karar verilmektedir. Ayrıca ; idari para cezasının ödenmemesi durumunda ilgili kurum hakkınızda icra takibi başlatarak söz konusu alacağı tarafınızdan tahsil edebilmektedir. Adli para cezasının nereye ödeneceği ile ilgili olarak; para cezasına ilişkin olarak verilen mahkeme kararı kesinleştikten sonra adli para cezasını ödemenize karar veren mahkeme , aynı adliyede bulunan İnfaz Savcılığı’na yazı yazacaktır. Bunun üzerine Cumhuriyet Savcılığı adli para cezası ödeme emri denilen tebligat evrağını tarafınıza gönderecektir. Bu ödeme emrini tebliğ aldıktan sonra Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’ndan alacağınız yazı ile Vergi Dairesi’ne giderek adli para cezanızı ödemeniz gerekmektedir. Söz konusu bu ödemeyi yaptıktan sonra dekontunuzu alarak Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’na teslim etmeniz halinde üzerinize düşen borcu yerine getirmiş olmaktasınızdır.
Kişi hakkında ödemesi kararlaştırılan adli para cezasının hesaplanması , kendisine verilecek cezanın gün sayısı belirlendikten sonra sosyal ve ekonomik durumuna göre en az yirmi türk lirası, en fazla yüz türk lirası arasında takdir edilen bir değer ile belirlenen gün sayısının çarpılması suretiyle olmaktadır. Yani; günlüğü yirmi liradan yüz liraya kadar belirlenebilmektedir. Hakim, bu miktarı alt ve üst limit içerisinde kişinin sosyal ve ekonomik durumuna göre takdir etmektedir. Bu durum Türk Ceza Kanunu’nda cezası beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde yedi yüz otuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesi’ne ödenmesinden ibarettir şeklinde ifade edilmiştir. Bu hususta suça ilişkin yaptırımda adli para cezasının alt veya üst sınırı belli değilse şayet; sanık hakkında hükmedilecek adli para cezasının alt sınırı en az beş gün, en fazla yedi yüz otuz gün kabul edilerek hesaplama yapılmaktadır.
Adli para cezasının ödenmemesi halinde; adli para cezasının ödenmeyen kısmına karşılık gelen gün miktarı hapis cezasına çevrilerek kişinin kamuya yararlı işte çalıştırılmasına karar verilebilmektedir. Bu hususta kamuya yararlı bir işte çalışan kişinin çalışacağı her iki saat, bir gün olarak kabul edilmektedir. Adli para cezasını ödemeyen ve kamuya yararlı işte çalışma isteminde bulunmayan hükümlü kişi açısından ise para cezasının ödenmeyen kısmı hapis cezasına çevrilecektir.
Avukat Gülsen Tutoğlu avukatgulsentutoglu@gmail.com
