Darbeler Serisi, Afrika ve Özgürlük
Afrika'da Burkina Faso, Mali ve Nijer'in ardından şimdi de Gabon'da bir darbe yaşandı. İktidarı ele geçiren cuntanın açıklamaları, tıpkı diğer darbe yaşanan Afrika ülkelerinde olduğu gibiydi. Üniformalı askerler, ellerinde tuttukları kâğıtlarda "özgürlük, refah, sömürüye başkaldırı" gibi cümleler içeren dövizler taşıyorlardı. Kaderi savaş ve sömürüden ibaret olan Afrika için bunlar klişeleşmiş cümlelerdi.
Gabon’da yönetime el koyan ordu, ilk olarak yüzyıllardır ülkelerini sömüren Fransa'dan dert yandı. (Her ne kadar Gabon 1960'ta resmen bağımsız olsa da Fransa, ülkenin doğal zenginliklerini sömürmeye ve kültürel iktidarını korumaya devam etti.) Ordunun Fransa'dan sonraki hedefi ise yozlaşmış ve işbirlikçi iktidar oldu. Tıpkı Arap Baharı'nda olduğu gibi eski liderin sarayında valizler dolusu para bulundu. Nijer'de olduğu gibi Gabon'da da halk, darbeyi sevinçle karşıladı ve sokaklarda şimdilerde bahar havası esiyor. Lakin "Bahar havası ne kadar esecek?" ve "Kalıcı bir bahar gelecek mi?" Bugün Gabonluların da düşündüğü soruların başında geliyor.
Çünkü Afrika'da darbelerle gelen bahar havası maalesef yerini her zaman sert bir kış ayazına bıraktı. Afrika'nın bir dönem darbeyle iktidara gelen sembol isimleri Mısır lideri Cemal Abdülnasır, Burkina Faso lideri eylemleriyle "Afrika'nın Che Guevara'sı" olarak anılan Thomas Sankara, Libya lideri Muammer Kaddafi gibi isimler, kısa zamanda vaat ettiklerinin tersi bir yönetim sergilediler. İçlerinde en iyi niyetlisi ve halk için yaptıklarıyla zihinlere kazınan Sankara, kendisinden sonra Burkina Faso'da hiç bitmeyen darbeler serisini başlattı. İngiliz zulmünün ve kral istibdadının en katı aleyhtarı Nasır, iktidara gelir gelmez zulümde İngilizleri, istibdatta kralı gölgede bıraktı. Kendine rakip olarak gördüğü Müslüman Kardeşler'e, milliyetçilere, sosyalistlere hatta kendisiyle beraber darbe yapan askerlere karşı terör estirdi. On binlerce kişiyi hapse attırdı, yüzlerce kişi onun zamanında faili meçhul cinayetlere kurban gitti. Filistin davasını şahsi hırslarına alet etti. Aşırı özgüven, daha fazla popüler olma isteği ve denetimsizlik yüzünden 1967'de aldığı yenilgiyle İsrail'e, rüyasında bile göremeyeceği bir zaferi tattırdı. Ve Mısır'da 1 yıllık merhum Muhammed Mursi dönemi hariç halen devam eden askeri cunta iktidarları dönemini başlattı.
Bir diğer popüler isim Kaddafi de diğerlerinden geri kalmadı. İktidarının ilk yıllarında birçok müsbet adımlar atsa da bir süre sonra iktidarda daha fazla kalabilmek için çeşitli oyunların içinde yer aldı. Halkın parasını iktidarı için kullandı, yozlaştı, tüm farklı sesleri kesti. Sömürü düşmanı olarak kendini gösterse de devrildikten sonra Afrika'da sömürü çarkının patronu olan Fransa'nın cumhurbaşkanı Sarkozy'ye milyonlarca avro aktardığı ortaya çıktı.
Sankara, Nasır ve Kaddafi gibi daha nice örnekler gösterilebilir maalesef.
Peki sorun Afrika'da mı? Sadece Afrika’da mı cuntacılar devirdiklerinden daha zalim hale geliyor? Elbette hayır, yerler ve tarihler değil sistemler önemli. Afrika, on yıllardır zalimleri deviriyor ve süreç yeni zalimleri doğuruyor. Şimdi Nijer ve Gabon yıllar önce komşularının kötü not aldığı sınavı verecek. Ya her iki ülkedeki cunta da yerlerinde kalmak için direnecek ve diktatöre dönüşecek ya da iktidarı halka teslim edecek. Burada “İktidarı halka teslim nedir?” sorusu en önemli sorudur. İktidarı halka teslim etmek serbest seçim yapılmasının yanında sağlam siyasi sistem kurulmasıdır. Yani Gabon ve Nijer halkı ve geçici askeri yönetim, yeni diktatör istemiyorsa, ilk olarak "temiz eller" operasyonu yapmalı, halka karşı suç işleyenler ortaya çıkmalı ve ceza almalıdır. (Burada dengeleri gözetmek ve intikam hissine kapılmamak çok önemli.)
Özgür basın, bağımsız yargı sistemi oluşturulmalı ve iç ve dış sermayeden değil halktan güç alan siyasi partiler kurulmalıdır. Adil bir seçim sistemi olmalıdır. Tüm bunlar belki biraz zaman alacak lakin başka bir çıkış yolu yok. Tarihi 5 asırdır sömürü ile anılan Afrika halkları, birkaç yıl daha kendileri için dişlerini sıkabilseler ve sağlam temeller atsalar yepyeni bir düzen inşa edebilirler. Aksi takdirde Afrika için tarih yine tekerrür eder...
YAZARIN DİĞER YAZILARI
-
Amerikalılar Narkozdan Uyanıyor mu?
05-05-2024
-
Türkiye, Irak ve Kalkınma Yolu Projesi
28-04-2024
-
Gitti IMF, Geldi Dünya Bankası; Peki Değişen Nedir?
21-04-2024
-
Netanyahu "can" çekişiyor…
14-04-2024
-
"Kalpgah’a sahip olan dünyayı yönetir"
01-04-2024
-
Moskova'da kanlı gece: Putin şimdi ne yapacak?
24-03-2024
-
Gazze'de tehlikeli oyunlar
18-03-2024
-
Dünya ikinci Trump dönemine hazır mı?
10-03-2024
-
Hedef: Türkiye ve İran’ı karşı karşıya getirmek
26-02-2024
-
Tunus: Devrim neden başarısız oldu?
18-02-2024
-
Kahire ortak hareket ederse bölgede neler değişir?
11-02-2024
-
ABD Orta Doğu’dan Çekilir mi?
05-02-2024
-
Türkiye’nin İsveç-NATO Kararı Hayırsız “Evet” mi?
29-01-2024
-
Lahey Adalet Divanı ve Soykırım Suçlusu İsrail
15-01-2024
-
Ortadoğu'yu Sarsan Olayların Perde Arkası
09-01-2024
-
2023 Yılının Sonuna Doğru Akılda Kalanlar
25-12-2023
-
Hasan Bitmez Ağabeye
17-12-2023
-
İsrail'in Sinsi Planı: Böl, Parçala, Yönet/Yok Et…
12-12-2023
-
Avrupa Komisyonu Raporu ve Türkiye
04-12-2023
-
Kıbrıs ve İsrail vatandaşlarına toprak satışları
27-11-2023
-
Gazze’de Yaşananlar Neden Bir Soykırımdır?
19-11-2023
-
Cumhuriyet Umuttur…
03-11-2023
-
“Ya Rab, Bu Uğursuz Gecenin Yok mu Sabahı?”
22-10-2023
-
Tarihin Sonu mu, İnsanlığın Sonu mu?
20-10-2023
-
Meclis Açılırken Gündemde Neler Var?
01-10-2023
-
Doğu Türkistan ve Yaşananların Arka Planı
24-09-2023
-
ABD-Ermenistan Tatbikatı ve Rusya
10-09-2023
-
Darbeler Serisi, Afrika ve Özgürlük
03-09-2023
-
Rusya, Putin ve Wagner, Prigojin
27-08-2023
-
Genç İşsizlerin Sayısı Neden Artıyor?
20-08-2023
-
Deneme-Yanılma Siyaseti
17-08-2023
-
Afrika Uyanışı ve Türkiye
06-08-2023
-
En Büyük Kaynak İsrafı; Beyin Göçü
30-07-2023
-
Siyasi Tavizler ve Orta Gelir Grubu Sorunu
26-07-2023
-
Türkiye, İsveç’in NATO Üyeliğine Neden Onay Verdi?
16-07-2023
-
Yeni Grup, Taze Kan
09-07-2023
-
Seçim Zamanları Dışında İktidarları Denetlemek
02-07-2023
-
Taşeron Ordular Çağı
25-06-2023
-
14 Mayıs, Kamuoyu ve Doğru Anket Nasıl Yapılır?
07-05-2023
-
Sudan Neden Bu Halde?
30-04-2023
-
Oyuna gelmemek
05-02-2023
-
ABD’nin F-16 oyunları
02-02-2023
-
Parti Devleti ve Dünün Yanlışlarından Ders Almamak
18-01-2023
-
Türkiye – Suriye Normalleşmesi, ABD ve Avrupa Birliği
16-01-2023
-
“Tensipleriyle ve talimatlarıyla”
15-01-2023
-
Cumhurbaşkanı adayı ve çalışma yöntemi tartışmalarına dair…
09-01-2023
-
Yunanistan’ın hedefi ne?
08-01-2023
-
“Bir Seçim Nasıl Kazanılır?”
01-01-2023
-
Demokrasi, seçim, anayasa, gençler, özgürlük, güvenlik ve Tunus
25-12-2022
-
Büyük Orta Doğu Projesi ve “Condi’nin Savaşları”
11-12-2022
-
Suriye, Mısır ve Kurumsal Akıl
08-12-2022
-
Seçmen Davranışları Değişiyor mu?
05-12-2022
-
Mısır ile Normalleşme
30-11-2022
-
“Suriye ile Sil Baştan…”
29-11-2022
-
İstiklal Caddesi Terör Saldırısı
28-11-2022
-
Türk Devletleri Teşkilatı ve KKTC
27-11-2022
-
Bir Beka Sorunu Olarak İç Göç…
06-11-2022
-
Saatleri İktidara Ayarlama Kongresi
04-11-2022
-
Muhalefetteki Son Kongre…
31-10-2022
-
Medya, Hakikat, Siyaset ve Toplum
24-10-2022
-
“Mızıka Çalındı Düğün mü Sandın”
23-10-2022
-
Rusya İçin Ukrayna Tüneli’nden Bir Çıkış Yolu Var mı?
21-10-2022
-
Sağ, Sol, CHP ve Başörtüsü
20-10-2022
-
Altılı Masa Neden Başarılı Olmak Zorunda?
19-10-2022
-
Tehlike Çok Büyük…
18-10-2022
-
Mussolini’nin Ruhu İtalya’ya Geri mi Dönüyor?
14-10-2022
-
Soğuğundan Sıcağına Doğru Savaş ve ABD-Rusya Hesaplaşması
26-09-2022
-
Nancy Pelosi’nin Gözyaşları
25-09-2022
-
Şanghay, Fotoğraflar Savaşı ve Türkiye
18-09-2022
-
“Açık Balkan-Open Balkan” Girişimi ve Bölgesel Barış
14-09-2022
-
Malezya İslam Partisi Kongre İzlenimleri
11-09-2022
-
Sovyetler, Rusya ve Gorbachev
04-09-2022
-
Son Gündem ve İmam Hatip Okulları
28-08-2022
-
Romantizm Tutsaklığı veya Günlük Politikalarla Devlet Yönetmek
21-08-2022
-
Suriye ve ayaküstü diplomasi
14-08-2022
-
Soçi Zirvesinin Bazı Şifreleri
12-08-2022
-
Tayvan restleşmesinin kazananı kim?
07-08-2022
-
Tahıl Diplomasisi
31-07-2022
-
Merkel Usulü Devir Teslim ve Schwäbische Hausfrau
17-07-2022
-
İktidarın seçimleri kaybetmesi dünyanın sonu mu?
03-07-2022
-
Samsun – Çarşamba, Terme Notları
28-06-2022
-
Batı, Bu İktidarın Devam Etmesini mi İstiyor?
26-06-2022
-
Partilere Üyelik ve Türkiye Örneği
22-06-2022
-
Yunanistan seçimleri ne zaman?
19-06-2022
-
Teknoloji, Medya, Toplum ve Siyaset
09-06-2022
-
Saadet Partisi Ne Yapmaya Çalışıyor?
05-06-2022
-
Konu Yine Tarım, Okumayın, Üzülürsünüz
29-05-2022
-
Sahi GAP Projesi Ne Oldu?
22-05-2022
-
“Ene Şirin Ebu Akile”
15-05-2022
-
“KUDÜS’ÜN, SİNA’NIN BAYRAMI NASIL?”
02-05-2022
-
Sığınmacılar, Göçmenler ve Suriye ile Görüşmek
24-04-2022
-
UKRAYNA'YI ALIP,RUSYA'YI KAYBETMEK
28-02-2022
-
MUHALEFETİN YUVARLAK MASASI, İTTİFAKLAR VE KOALİSYON
20-02-2022
-
KIRILGAN DEVLETLER VE İNSANİ YAŞAM STANDARTI
13-02-2022
-
UKRAYNA'DAN BİR VİETNAM ÇIKAR MI?
30-01-2022
-
FİLİSTİN İÇİN "DAYANIŞMA BİR EYLEMDİR"
23-01-2022
-
MEŞHUR ANNE SÖZÜ VE UKRAYNA
16-01-2022
-
SAKIN YUKARI BAKMA!
09-01-2022
-
SURİYE'DE ÇÖZÜMÜN AYAK SESLERİ Mİ?
02-01-2022
-
İKİ PAPA VE ROMALILAŞAN HIRİSTİYANLIK
30-12-2021
-
"NEREYE GİDECEK BU İŞİN SONU..."
22-12-2021
-
AH LİYAKAT, AH MERİTOKRASİ
19-12-2021
-
YERLİ MALI HAFTASI'NI HATIRLAYAN VAR MI?
14-12-2021
-
BÖLGEMİZ SICAK SAVAŞA MI SÜRÜKLENİYOR
12-12-2021
-
TÜRKİYE'NİN KENDİ OLMASI ÇOK MU ZOR?
08-12-2021
-
SURİYE'NİN HATAY AÇIKLAMASI NASIL OKUNMALI?
05-12-2021
-
TENCERENİN HATIRLATTIKLARI
30-11-2021
-
DIŞ POLİTİKA VE KIRMIZI ÇİZGİLER
29-11-2021
-
KIBRIS'TAN NOTLAR VE DEVLETİN ADI MESELESİ
21-11-2021
-
SQULD GAME VE ADALETİN BU MU DÜNYA?
17-11-2021
-
NEMESİS NEDİR?
07-11-2021
-
GÖRÜNEN KÖY
02-11-2021
-
BÜYÜKELÇİLER,AVRUPA KONSEYİ,AİHM, KAVALA VE TÜRKİYE'NİN SÜREÇ YÖNETİMİ
31-10-2021
-
DIŞ POLİTİKANIN İHTİYACI
24-10-2021
-
YUNANİSTAN ÜZERİNDEN KURGULANAN PLANLAR
19-10-2021
-
SOKAK NE DİYOR?
13-10-2021
-
DIŞ POLİTİKADA GÜNÜ KURTARMAK MI? GELECEĞİ KURGULAMAK MI?
11-10-2021
-
ALMAN SEÇMENİ NE MESAJ VERDİ?
28-09-2021
-
BOP -"BÜYÜK OSMANLI PROJESİ"
26-09-2021
-
AKDENİZ’DE NASIL KUŞATILIYORUZ?
21-09-2021
-
İSLAMOFOBİ BİR İNSANLIK SUÇUDUR
19-09-2021
-
İDLİB'TE DÜĞMEYE KİM BASTI?
14-09-2021
-
TÜRKİYE SEÇİM ATMOSFERİNE GİRDİ Mİ?
05-09-2021
-
IRAK'TA BİR ŞEYLER OLUYOR
31-08-2021
-
AFGANİSTAN İÇİN KÖPRÜDEN ÖNCE SON ÇIKIŞ
29-08-2021