Kahire ortak hareket ederse bölgede neler değişir?
Takvimler 2012 yılının Haziran ayını gösteriyordu. Kahire sokakları yeni bir döneme hazırlanmanın telaşı içindeydi. Mısır'ın vatansever evlatları, çalışkan öğrencilerin yeni deftere ilk cümlelerini yazarken duyduğu bir heyecanla, Mısır tarihinde yeni bir beyaz sayfayı açtığını düşünerek, aynı duygularla ülkelerinin yeni tarihini yazmaya çalışıyorlardı.
18 Haziran akşamı Mısır'da yeni dönemin simge ismi belli olmuştu. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda Müslüman Kardeşler Hareketi’nin adayı Muhammed Mursi, Hüsnü Mübarek yönetiminin eski başbakanı Ahmed Şefik’le girdiği mücadeleden başarıyla çıkmış ve sandık sonuçlarına göre ipi göğüslemişti.
Bu aslında Mısır tarihinde bir dönüm noktası gibiydi. Mısır halkı Hasan el Benna çizgisinin yanında durmuş, Cemal Abdünnasır çizgisi ile bu çizgi arasında bir seçim yapmıştı.
Ve Mısır halkı Mursi'ye oy vererek, eski rejimi reddedip apoletlerin gölgesindeki siyasetten kendi seçtikleri kişinin yönettiği siyasete geçiş yapmışlardı.
İşte Mursi ile beraber Mısır yeniden hareketlendi. Unutulan konumunu yeniden hatırladı; o da Mısır özellikle bölge, Akdeniz ve hatta küresel dengeler açısından önemli bir ülke olduğuydu.
Mısır, Kavalalı Mehmet Ali Paşa döneminden sonra, önce İngiliz ardından Nasır'ın hedefi tam olarak anlaşılamayan politikalarının sonucu olarak, Sovyetler Birliği ve Enver Sedat dönemleriyle birlikte, aynı zamanda Amerikan çizgisiyle hareket etmeye çalışan vasat bir ülke konumunda kalmıştı.
Mısır gibi kadim bir tarihe, stratejik bir coğrafyaya ve güçlü toplumsal ve siyasal dinamiklere sahip ülkenin böylesine bir duruma düşmesi ünlü bir hikâyede bahsedildiği gibi "tavukların içinde büyümüş kartal yavrusu, uçamamanın hüznünü ve tavuklar gibi beslenememenin de öfkesini yaşıyordu."
İşte son bir asırda Mısır'ın tarihi tam olarak bu şekildeydi. Bu durumu kabullenmeyen merhum Mursi, iki alanda aktif adımlar atmaya başladı.
Türkiye ve İran'la kurduğu temaslarla bölgede ve İslam dünyasında Mısır'ın konumunu güçlendirmeye çalıştı ve Gazze'nin nefes borusu olan Refah kapısını açtırdı. HAMASA'la iletişimini güçlendirerek de Arap coğrafyasında saygınlık kazandı.
Diğer yandan Doğu Akdeniz'de Hüsnü Mübarek döneminde İsrail'le birlikte imzalanan gaz arama anlaşmasından çekildi. Akdeniz politikasında kendi çıkarlarına göre hareket edeceği tezlerini böylece güçlendirmiş oldu ve bu konuda kararlı olduğunu gösterdi.
Fakat Mursi, bu politikalarının meyvelerini toplayamadan görevden uzaklaştırıldı.
Mursi sonrası Mısır, tarihinin yabancı olmadığı tanıdık bir dönem yaşamaya başladı ve "kabuğuna çekildi".
Yeniden Batı'dan krediler alınmaya, dış politikada Körfez ülkelerinin önceliklerine göre hareket etmeye çalışan bir Mısır’a dönüldü.
Üstelik İsrail'le de iyi geçinme dönemi başlamış oldu. Gazze geri plana atıldı. Refah kapısı sık sık kapatıldı.
Akdeniz'de Mısır ile Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi arasında imzalanan “Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Anlaşması”nda Kahire denizde ciddi bir alan kaybetti.
Ve bugün Gazze'de tarihin en büyük soykırımlarından birisi yaşanırken, Mısır, Körfez ülkeleri ve İslam dünyası üzerine düşenleri tam olarak ortaya koyuyor mu, bu noktada verilebilecek cevap maalesef koskoca bir “hayır”dır.
İsrail, Mısır üzerinden gelen yardımları istediği an kesiyor ve tam olarak keyfi bir uygulama ile hareket ediyor.
Tüm bu acı tablonun belli başlı birkaç sebebi var ancak biz öne çıkan iki sebebi ifade edelim: Birincisi Mısır’ın Gazze meselesini sınır güvenliği açısından salt kendi “ulusal” kodlarıyla okuması ve sorunun bölgesel-küresel sonuçlarını gözardı etmesi, ikincisi İslam dünyasının ‘İsrail ne yapacaksa bir an önce yapsın da bu mesele gündemden düşsün’ düşüncesiyle risk almaktan olabildiğince kaçınmasıdır.
İşte bu manzara ortasında Cumhurbaşkanı Erdoğan, 14 Şubat’ta Mısır’a bir ziyaret gerçekleştirecek. Türkiye’nin İsrail ile halihazırda devam eden ticaretini bile durduramadığını düşünürsek, Gazze konusu bu görüşmede hangi bağlamda gündeme gelebilir kestirmek zor.
Mevcut iktidarın Mısır’da yaşanan gelişmeleri kaç genel ve yerel seçime malzeme yaparak, kullandığını tekrar hatırlatmaya gerek de yok.
Ancak şu gerçek iki ülke liderinin de aklından çıkmamalıdır; D-8 üyesi olan Türkiye ve Mısır birbiriyle yakınlaştıkça birlikte kazanıyor, uzaklaştıkça birlikte kaybediyorlar. İlişkilerin askıya alındığı dönem bu gerçeği herkese göstermiş oldu. İç huzur ve barış dış politika uygulayıcıları için en önemli güçtür. Ne Mısır ne de Türkiye, bu gerçeğe aykırı hareket edebilir. Bundan önce ne yaşanmışsa yaşansın, şimdi her iki ülke de ilişkileri tamir etmenin ötesinde birlikte hareket etme potansiyelini dikkate almak zorundadır.
Mustafa Kaya
YAZARIN DİĞER YAZILARI
-
Amerikalılar Narkozdan Uyanıyor mu?
05-05-2024
-
Türkiye, Irak ve Kalkınma Yolu Projesi
28-04-2024
-
Gitti IMF, Geldi Dünya Bankası; Peki Değişen Nedir?
21-04-2024
-
Netanyahu "can" çekişiyor…
14-04-2024
-
"Kalpgah’a sahip olan dünyayı yönetir"
01-04-2024
-
Moskova'da kanlı gece: Putin şimdi ne yapacak?
24-03-2024
-
Gazze'de tehlikeli oyunlar
18-03-2024
-
Dünya ikinci Trump dönemine hazır mı?
10-03-2024
-
Hedef: Türkiye ve İran’ı karşı karşıya getirmek
26-02-2024
-
Tunus: Devrim neden başarısız oldu?
18-02-2024
-
Kahire ortak hareket ederse bölgede neler değişir?
11-02-2024
-
ABD Orta Doğu’dan Çekilir mi?
05-02-2024
-
Türkiye’nin İsveç-NATO Kararı Hayırsız “Evet” mi?
29-01-2024
-
Lahey Adalet Divanı ve Soykırım Suçlusu İsrail
15-01-2024
-
Ortadoğu'yu Sarsan Olayların Perde Arkası
09-01-2024
-
2023 Yılının Sonuna Doğru Akılda Kalanlar
25-12-2023
-
Hasan Bitmez Ağabeye
17-12-2023
-
İsrail'in Sinsi Planı: Böl, Parçala, Yönet/Yok Et…
12-12-2023
-
Avrupa Komisyonu Raporu ve Türkiye
04-12-2023
-
Kıbrıs ve İsrail vatandaşlarına toprak satışları
27-11-2023
-
Gazze’de Yaşananlar Neden Bir Soykırımdır?
19-11-2023
-
Cumhuriyet Umuttur…
03-11-2023
-
“Ya Rab, Bu Uğursuz Gecenin Yok mu Sabahı?”
22-10-2023
-
Tarihin Sonu mu, İnsanlığın Sonu mu?
20-10-2023
-
Meclis Açılırken Gündemde Neler Var?
01-10-2023
-
Doğu Türkistan ve Yaşananların Arka Planı
24-09-2023
-
ABD-Ermenistan Tatbikatı ve Rusya
10-09-2023
-
Darbeler Serisi, Afrika ve Özgürlük
03-09-2023
-
Rusya, Putin ve Wagner, Prigojin
27-08-2023
-
Genç İşsizlerin Sayısı Neden Artıyor?
20-08-2023
-
Deneme-Yanılma Siyaseti
17-08-2023
-
Afrika Uyanışı ve Türkiye
06-08-2023
-
En Büyük Kaynak İsrafı; Beyin Göçü
30-07-2023
-
Siyasi Tavizler ve Orta Gelir Grubu Sorunu
26-07-2023
-
Türkiye, İsveç’in NATO Üyeliğine Neden Onay Verdi?
16-07-2023
-
Yeni Grup, Taze Kan
09-07-2023
-
Seçim Zamanları Dışında İktidarları Denetlemek
02-07-2023
-
Taşeron Ordular Çağı
25-06-2023
-
14 Mayıs, Kamuoyu ve Doğru Anket Nasıl Yapılır?
07-05-2023
-
Sudan Neden Bu Halde?
30-04-2023
-
Oyuna gelmemek
05-02-2023
-
ABD’nin F-16 oyunları
02-02-2023
-
Parti Devleti ve Dünün Yanlışlarından Ders Almamak
18-01-2023
-
Türkiye – Suriye Normalleşmesi, ABD ve Avrupa Birliği
16-01-2023
-
“Tensipleriyle ve talimatlarıyla”
15-01-2023
-
Cumhurbaşkanı adayı ve çalışma yöntemi tartışmalarına dair…
09-01-2023
-
Yunanistan’ın hedefi ne?
08-01-2023
-
“Bir Seçim Nasıl Kazanılır?”
01-01-2023
-
Demokrasi, seçim, anayasa, gençler, özgürlük, güvenlik ve Tunus
25-12-2022
-
Büyük Orta Doğu Projesi ve “Condi’nin Savaşları”
11-12-2022
-
Suriye, Mısır ve Kurumsal Akıl
08-12-2022
-
Seçmen Davranışları Değişiyor mu?
05-12-2022
-
Mısır ile Normalleşme
30-11-2022
-
“Suriye ile Sil Baştan…”
29-11-2022
-
İstiklal Caddesi Terör Saldırısı
28-11-2022
-
Türk Devletleri Teşkilatı ve KKTC
27-11-2022
-
Bir Beka Sorunu Olarak İç Göç…
06-11-2022
-
Saatleri İktidara Ayarlama Kongresi
04-11-2022
-
Muhalefetteki Son Kongre…
31-10-2022
-
Medya, Hakikat, Siyaset ve Toplum
24-10-2022
-
“Mızıka Çalındı Düğün mü Sandın”
23-10-2022
-
Rusya İçin Ukrayna Tüneli’nden Bir Çıkış Yolu Var mı?
21-10-2022
-
Sağ, Sol, CHP ve Başörtüsü
20-10-2022
-
Altılı Masa Neden Başarılı Olmak Zorunda?
19-10-2022
-
Tehlike Çok Büyük…
18-10-2022
-
Mussolini’nin Ruhu İtalya’ya Geri mi Dönüyor?
14-10-2022
-
Soğuğundan Sıcağına Doğru Savaş ve ABD-Rusya Hesaplaşması
26-09-2022
-
Nancy Pelosi’nin Gözyaşları
25-09-2022
-
Şanghay, Fotoğraflar Savaşı ve Türkiye
18-09-2022
-
“Açık Balkan-Open Balkan” Girişimi ve Bölgesel Barış
14-09-2022
-
Malezya İslam Partisi Kongre İzlenimleri
11-09-2022
-
Sovyetler, Rusya ve Gorbachev
04-09-2022
-
Son Gündem ve İmam Hatip Okulları
28-08-2022
-
Romantizm Tutsaklığı veya Günlük Politikalarla Devlet Yönetmek
21-08-2022
-
Suriye ve ayaküstü diplomasi
14-08-2022
-
Soçi Zirvesinin Bazı Şifreleri
12-08-2022
-
Tayvan restleşmesinin kazananı kim?
07-08-2022
-
Tahıl Diplomasisi
31-07-2022
-
Merkel Usulü Devir Teslim ve Schwäbische Hausfrau
17-07-2022
-
İktidarın seçimleri kaybetmesi dünyanın sonu mu?
03-07-2022
-
Samsun – Çarşamba, Terme Notları
28-06-2022
-
Batı, Bu İktidarın Devam Etmesini mi İstiyor?
26-06-2022
-
Partilere Üyelik ve Türkiye Örneği
22-06-2022
-
Yunanistan seçimleri ne zaman?
19-06-2022
-
Teknoloji, Medya, Toplum ve Siyaset
09-06-2022
-
Saadet Partisi Ne Yapmaya Çalışıyor?
05-06-2022
-
Konu Yine Tarım, Okumayın, Üzülürsünüz
29-05-2022
-
Sahi GAP Projesi Ne Oldu?
22-05-2022
-
“Ene Şirin Ebu Akile”
15-05-2022
-
“KUDÜS’ÜN, SİNA’NIN BAYRAMI NASIL?”
02-05-2022
-
Sığınmacılar, Göçmenler ve Suriye ile Görüşmek
24-04-2022
-
UKRAYNA'YI ALIP,RUSYA'YI KAYBETMEK
28-02-2022
-
MUHALEFETİN YUVARLAK MASASI, İTTİFAKLAR VE KOALİSYON
20-02-2022
-
KIRILGAN DEVLETLER VE İNSANİ YAŞAM STANDARTI
13-02-2022
-
UKRAYNA'DAN BİR VİETNAM ÇIKAR MI?
30-01-2022
-
FİLİSTİN İÇİN "DAYANIŞMA BİR EYLEMDİR"
23-01-2022
-
MEŞHUR ANNE SÖZÜ VE UKRAYNA
16-01-2022
-
SAKIN YUKARI BAKMA!
09-01-2022
-
SURİYE'DE ÇÖZÜMÜN AYAK SESLERİ Mİ?
02-01-2022
-
İKİ PAPA VE ROMALILAŞAN HIRİSTİYANLIK
30-12-2021
-
"NEREYE GİDECEK BU İŞİN SONU..."
22-12-2021
-
AH LİYAKAT, AH MERİTOKRASİ
19-12-2021
-
YERLİ MALI HAFTASI'NI HATIRLAYAN VAR MI?
14-12-2021
-
BÖLGEMİZ SICAK SAVAŞA MI SÜRÜKLENİYOR
12-12-2021
-
TÜRKİYE'NİN KENDİ OLMASI ÇOK MU ZOR?
08-12-2021
-
SURİYE'NİN HATAY AÇIKLAMASI NASIL OKUNMALI?
05-12-2021
-
TENCERENİN HATIRLATTIKLARI
30-11-2021
-
DIŞ POLİTİKA VE KIRMIZI ÇİZGİLER
29-11-2021
-
KIBRIS'TAN NOTLAR VE DEVLETİN ADI MESELESİ
21-11-2021
-
SQULD GAME VE ADALETİN BU MU DÜNYA?
17-11-2021
-
NEMESİS NEDİR?
07-11-2021
-
GÖRÜNEN KÖY
02-11-2021
-
BÜYÜKELÇİLER,AVRUPA KONSEYİ,AİHM, KAVALA VE TÜRKİYE'NİN SÜREÇ YÖNETİMİ
31-10-2021
-
DIŞ POLİTİKANIN İHTİYACI
24-10-2021
-
YUNANİSTAN ÜZERİNDEN KURGULANAN PLANLAR
19-10-2021
-
SOKAK NE DİYOR?
13-10-2021
-
DIŞ POLİTİKADA GÜNÜ KURTARMAK MI? GELECEĞİ KURGULAMAK MI?
11-10-2021
-
ALMAN SEÇMENİ NE MESAJ VERDİ?
28-09-2021
-
BOP -"BÜYÜK OSMANLI PROJESİ"
26-09-2021
-
AKDENİZ’DE NASIL KUŞATILIYORUZ?
21-09-2021
-
İSLAMOFOBİ BİR İNSANLIK SUÇUDUR
19-09-2021
-
İDLİB'TE DÜĞMEYE KİM BASTI?
14-09-2021
-
TÜRKİYE SEÇİM ATMOSFERİNE GİRDİ Mİ?
05-09-2021
-
IRAK'TA BİR ŞEYLER OLUYOR
31-08-2021
-
AFGANİSTAN İÇİN KÖPRÜDEN ÖNCE SON ÇIKIŞ
29-08-2021